Bệnh cường tuyến giáp là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh cường tuyến giáp là gì? Nguy hiểm đến mức nào và cách điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Bệnh cường tuyến giáp là gì?

Bệnh cường tuyến giáp là gì? Cường giáp, hay còn gọi là tăng chức năng tuyến giáp, là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức cần thiết. Tuyến giáp, nằm ở cổ, là một tuyến nội tiết quan trọng, tiết hormone giúp kiểm soát nhiều hoạt động của cơ thể.

Các chức năng của tuyến giáp bao gồm kiểm soát lượng canxi trong máu, tăng cường quá trình trao đổi chất, điều hòa nhiệt độ cơ thể, kích thích hoạt động của tim và hệ thần kinh. Khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, các triệu chứng của bệnh cường giáp sẽ xuất hiện.

Cường giáp là một bệnh khá phổ biến, đặc biệt ở nữ giới. Tỷ lệ nữ giới mắc bệnh này cao gấp 3 lần so với nam giới. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng người cao tuổi thường ít biểu hiện triệu chứng.

2 Nguyên nhân gây bệnh

2.1 Bệnh Basedow (Bệnh Graves)

Nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm hơn 70% số trường hợp. Bệnh này xuất hiện do các tự kháng thể trong máu kích hoạt tuyến giáp, khiến nó phát triển và tiết ra quá nhiều hormone. Loại cường giáp này có xu hướng di truyền và thường gặp ở phụ nữ từ 20-50 tuổi.

Các nhân tuyến giáp hoạt động quá mức:
Nhân tuyến giáp là các cục u trong tuyến giáp, thường lành tính, với chỉ một tỷ lệ nhỏ có tế bào ung thư. Tuy nhiên, một hoặc nhiều nhân tuyến giáp có thể hoạt động quá mức và sản xuất quá nhiều hormone, thường xảy ra ở người lớn tuổi.

2.2 Viêm tuyến giáp

Tình trạng viêm làm phá hủy cấu trúc nang tuyến giáp, dẫn đến hormone dự trữ bị rò rỉ ra ngoài. Cường giáp có thể kéo dài đến 3 tháng, sau đó có thể chuyển sang suy giáp, kéo dài từ 12-18 tháng hoặc vĩnh viễn.

Một số loại viêm tuyến giáp có thể gây cường giáp rồi sau đó gây suy giáp:

Viêm tuyến giáp bán cấp: Thường xảy ra ở phụ nữ 30-50 tuổi, thường sau khi nhiễm siêu vi với sưng, đau vùng cổ và triệu chứng cường giáp. Nguyên nhân chưa rõ, có thể liên quan đến nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn.
Viêm tuyến giáp sau sinh: Phát triển trong vòng 1 năm sau khi sinh con.
Viêm tuyến giáp âm thầm: Phát triển âm thầm, không gây đau nhưng tuyến giáp có thể to lên.

2.3 Tăng tiêu thụ i-ốt

Tuyến giáp sử dụng i-ốt để tạo hormone. Tiêu thụ một lượng lớn i-ốt có thể khiến tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone. Một số thuốc như amiodarone và các chất bổ sung từ rong biển chứa nhiều i-ốt cũng có thể gây ra tình trạng này.

2.4 Sử dụng quá nhiều thuốc hormone tuyến giáp:

Một số người điều trị suy giáp bằng hormone tuyến giáp có thể dùng quá liều. Kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp ít nhất mỗi năm một lần là cần thiết để điều chỉnh liều lượng nếu cần. Một số thuốc khác cũng có thể tương tác với hormone tuyến giáp, nâng cao mức hormone. Hỏi bác sĩ về các tương tác thuốc khi bắt đầu dùng thuốc mới là điều quan trọng.

Xem thêm:

3. Triệu chứng của bệnh cường tuyến giáp

Các triệu chứng của bệnh cường giáp bao gồm:

Hồi hộp, đánh trống ngực: Tim đập nhanh và mạnh trong lồng ngực, có thể gây cảm giác đau ngực và khó thở.
Sợ nóng: Do mức chuyển hóa cơ bản cao, người bệnh thường có thân nhiệt cao hơn bình thường và khó chịu trong môi trường nóng.
Tiêu chảy: Nhu động ruột tăng, dẫn đến tiêu chảy kéo dài.
Run tay: Tay run không kiểm soát được, thường run nhanh với biên độ nhỏ.
Bướu cổ: Tuyến giáp phình to ở vùng cổ do bị phì đại.
Sụt cân: Dù chế độ ăn không thay đổi hoặc ăn nhiều hơn, người bệnh vẫn sụt cân, có thể giảm nhiều kilogram trong một tháng.
Ra mồ hôi nhiều: Thường ra mồ hôi ngay cả khi không vận động, kết hợp với cảm giác sợ nóng.
Thay đổi tính tình: Dễ cáu giận, lo lắng.
Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, giấc ngủ không sâu và ngắn hơn bình thường.
Yếu mệt: Cảm thấy mệt mỏi, giảm khả năng gắng sức và không muốn vận động nhiều.

4. Dấu hiệu nhận biết bệnh cường giáp

Hormone tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và trao đổi chất của cơ thể. Khi có quá nhiều hormone tuyến giáp, các chức năng của cơ thể sẽ gia tăng. Vì vậy, nhiều người bệnh có các triệu chứng sau:

Cảm giác sợ nóng, da nóng, tăng tiết mồ hôi và sốt nhẹ từ 37.5-38 độ C.
Đánh trống ngực, cảm giác hồi hộp, khó thở khi xúc động hoặc làm việc gắng sức.
Bồn chồn, lo lắng, khó ngủ, tính khí thất thường, dễ cáu gắt. Có thể gặp rối loạn tâm thần biểu hiện bằng cơn kích động hoặc tình trạng lú lẫn hay hoang tưởng.
Run ở đầu ngón tay.
Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ trẻ.
Da mỏng, tóc giòn và yếu cơ, đặc biệt là ở cánh tay và đùi.
Thường gặp tiêu chảy không kèm đau quặn, 5-10 lần/ngày.
Thường sụt cân nhanh dù ăn uống bình thường hoặc có khi ăn nhiều hơn. Một số ít bệnh nhân trẻ tuổi có thể tăng cân nghịch thường.
Bệnh Basedow còn có biểu hiện ở mắt: chói mắt, chảy nước mắt, cảm giác nóng rát mắt, lồi mắt.

5. Bệnh cường giáp có nguy hiểm không?

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, cường giáp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm bao gồm:

Biến chứng tim mạch: Nhịp tim nhanh là tình trạng thường gặp ở bệnh nhân cường giáp. Các rối loạn nhịp nghiêm trọng hơn như rung nhĩ có thể xảy ra. Nếu không được điều trị kịp thời, điều này có thể dẫn đến suy tim.
Cơn bão giáp: Khi mức hormone tăng quá cao, các triệu chứng có thể đột ngột trở nên nặng nề, đe dọa tính mạng của người bệnh nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Lồi mắt ác tính: Trong cường giáp do bệnh Basedow, người bệnh có thể bị lồi mắt, thường xuyên chảy nước mắt và nhạy cảm hơn đối với ánh sáng, kèm theo viêm kết mạc và tổn thương giác mạc.

Xem thêm:

6. Phương pháp điều trị bệnh

Có 3 phương pháp điều trị cường giáp hiệu quả nhất nhằm đưa lượng hormone tuyến giáp trở lại bình thường và giảm các triệu chứng khó chịu do tình trạng gia tăng hormone giáp trong máu gây ra:

Điều trị bằng thuốc:

Thuốc chẹn beta: Giúp giảm các triệu chứng như run, tim đập nhanh và lo lắng.
Thuốc kháng giáp: Hiệu quả trong điều trị bệnh Basedow sau 18-24 tháng, nhưng có thể gây tác dụng phụ ở khoảng 5% bệnh nhân.

Liệu pháp phóng xạ:

I-ốt phóng xạ: Được sử dụng để phá hủy các tế bào tuyến giáp tạo ra hormone tuyến giáp. Phương pháp này đã được chứng minh hiệu quả trong hơn nửa thế kỷ qua, nhưng không được chỉ định cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.

Phẫu thuật tuyến giáp:

Cắt bỏ toàn bộ hoặc hầu hết tuyến giáp: Đây là phương pháp điều trị dứt điểm bệnh cường giáp. Phẫu thuật này được thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm về phẫu thuật tuyến giáp để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho bệnh nhân.

7. Lời kết

Trên đây là bài viết về chủ đề bệnh cường tuyến giáp là gì. Hi vọng Phòng khám Loukas đã cung cấp cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích nhất. Hãy cùng đón đọc những thông tin khác cùng chuyên mục Tuyến giáp nhé!